Sterilisatie en castratie van honden.    De nieuwe inzichten

Castratie of sterilisatie van honden is een ingrijpende gebeurtenis waarbij het belangrijk is om goed na te denken over de consequenties.

Onlangs las ik een blog van de Duitse dierenarts Ralph Rückert, waarin hij nieuwe inzichten deelde. Zijn woorden raakten mij en ik vond het nodig om zijn blog te delen met hondenbezitters en dierenartsen, zodat zij opnieuw kunnen nadenken over het castreren en steriliseren van honden.

Hoewel sterilisatie van een teef wetenschappelijk gezien ook castratie wordt genoemd, zal ik voor de leesbaarheid de term sterilisatie gebruiken. Het gaat hierbij niet om chemische castratie, maar om een operatieve ingreep.

Het is bij onervaren mensen vanzelfsprekend dat als er niet gefokt zal worden met een hond, een teefje meestal na de eerste loopsheid wordt gesteriliseerd en een reu wordt gecastreerd zodra hij oud genoeg is.

Er zijn verschillende redenen die al jarenlang als "legitiem" worden beschouwd om dit te doen.

Het voorkomt zogezegd kanker, gedragsproblemen en maakt het over het algemeen makkelijker om de hond te houden. Het verminderen van de vruchtbaarheid van het dier is echter niet de belangrijkste overweging.

Door castratie en/of sterilisatie denken veel mensen nog steeds dat ze iets goeds doen voor hun hond.

Wetenschappelijke studies naar castratie bij honden De afgelopen jaren zijn er veel wetenschappelijke studies uitgevoerd naar de effecten van castratie en sterilisatie bij honden. Er circuleren momenteel meta-analyses waarin verschillende studies over castratie en sterilisatie worden samengevoegd. De resultaten zijn zo opvallend dat ze niet genegeerd mogen worden.

Diergeneeskunde is een wetenschap en de wetenschap staat nooit stil. Misschien is het tijd voor dierenartsen en hondeneigenaren om een nieuwe visie te ontwikkelen als het gaat om castratie en sterilisatie van honden. Tot nu toe werden de volgende voor- en nadelen als feiten beschouwd.

Voor- en nadelen van sterilisatie bij een teef

Voordeel: Geen loopsheid meer
Voordeel: Zo goed als zeker geen borstklierkanker meer
Voordeel: Definitief voorkomen van eierstoktumoren en baarmoederontsteking (pyometra) Voordeel: Stabilisatie van de psyche door het vermijden van hormonale schommelingen, hoewel sommige teven na castratie een teveel aan testosteron kunnen hebben, waardoor ze iets mannelijker kunnen worden.

Nadeel: Urine-incontinentie
Nadeel: Veranderingen in de vacht
Nadeel: Gewichtstoename (dieet moet worden aangepast na castratie)
Nadeel: Vertraagde werking van de schildklier (hypothyreoïdie)

Voor- en nadelen van castratie bij een reu

Voordeel: Vermindering of verdwijning van typisch reuen gedrag, zoals markeren, seksueel gemotiveerde agressie en rondzwerven
Voordeel: Volledig voorkomen van teelbalkanker (logisch!)
Voordeel: Vermindering van de kans op prostaatkanker
Voordeel: Vermindering van goedaardige prostaatvergroting
Voordeel: Vermindering van de kans op perianale tumoren

Nadeel: Urine-incontinentie, maar minder vaak dan bij een teef
Nadeel: Vachtveranderingen
Nadeel: Gewichtstoename, net als bij een teef, als de voeding niet wordt aangepast
Nadeel: Alleen bij gecastreerde reuen wordt een vertraagde werking van de schildklier (hypothyreoïdie) gezien

Kanker bij honden

Als we naar de bovengenoemde voor- en nadelen kijken, kunnen we concluderen dat de voordelen over het algemeen opwegen tegen de nadelen. Maar er is één probleem dat met één woord kan worden samengevat: kanker!

Door castratie worden bepaalde soorten kanker en tumoren voorkomen, maar tegelijkertijd neemt het risico op andere vormen van kanker toe. Verschillende studies tonen duidelijk aan dat het huidige castratiebeleid serieus in twijfel moet worden getrokken.

Relatie tussen castratie/sterilisatie en kanker bij honden

Een studie met 2505 honden laat zien dat gecastreerde honden, zowel reuen als teven, een verhoogd risico hebben om bepaalde vormen van kanker te ontwikkelen, zoals mastceltumoren (huidtumoren), hemangiosarcoom (bloedvatkanker) en lymfeklierkanker. Bovendien gebeurt dit op aanzienlijk jongere leeftijd dan bij niet-gecastreerde honden.

Ook bepaalde gedragsveranderingen, met name angst voor onweer, werden vaker waargenomen bij gecastreerde honden.

Andere studies tonen aan dat gecastreerde honden 3 tot 4 keer meer kans hebben om botkanker te ontwikkelen.

Zelfs de bewering dat castratie bij teven borstklierkanker voorkomt, staat ter discussie. En prostaattumoren komen bij gecastreerde reuen niet minder vaak, maar juist vaker voor!

Verhoogd risico op kanker bij honden

Het verhoogde risico op het ontwikkelen van kanker wordt in verband gebracht met het wegnemen van geslachtshormonen en de negatieve invloed ervan op het immuunsysteem. Dit verklaart ook de hogere gevoeligheid voor infecties bij gecastreerde dieren.

Castratie brengt vrijwel zeker het risico op hemangiosarcoom, de beruchte milttumor, met zich mee. Deze zeer kwaadaardige en gevaarlijke tumor komt veel voor bij oudere honden. Het feit dat castratie het ontwikkelen van deze vorm van kanker stimuleert, is natuurlijk zeer zorgwekkend.

Het is dus duidelijk dat er behoefte is aan een nieuwe denkwijze over castratie.

Natuurlijk zijn er situaties waarin castratie of sterilisatie noodzakelijk kan zijn, zoals bij chronische baarmoederaandoeningen, perianaalkliertumoren of een hernia van het perineum bij een reu.

Afweging van risico's bij castratie en sterilisatie

Het is de moeite waard om de risico's goed af te wegen. Als een bepaalde vorm van kanker bijvoorbeeld een kans van 1,5% heeft en het risico verdrievoudigt zonder castratie, betekent dit een kans van 4,5% dat de tumor zich ontwikkelt. Maar het betekent ook een kans van 95,5% dat de hond het niet krijgt!

Bovendien zal een attente hondeneigenaar merken wanneer er problemen optreden, zoals baarmoederproblemen of de ontwikkeling van een borstkliertumor. Door vroegtijdige detectie kan de hond tijdig worden behandeld door een dierenarts, wat de kans op herstel aanzienlijk vergroot in vergelijking met het hebben van een milttumor, lymfeklierkanker of botkanker.

Relatie met osteopathie

Misschien vraagt u zich af waarom dit onderwerp relevant is voor een osteopaat. Het is zo dat door castratie bij zowel teven als reuen littekenweefsel ontstaat. Littekenweefsel veroorzaakt per definitie beperkte mobiliteit in structuren (fascia) die organen verbinden, wat kan leiden tot veranderingen in de neurologie, mobiliteit en doorbloeding van het bewegingsapparaat.

Castratie/sterilisatie en orthopedische problemen bij honden

Diverse orthopedische problemen worden in verband gebracht met castratie. Zo komt een kruisbandletsel in de knie significant vaker voor bij gecastreerde honden. Ook wordt vroegtijdige heupartrose in verband gebracht met castratie, hoewel dit nog verder onderzocht moet worden. Verder is er een verband tussen castratie en de meest voorkomende hormonale aandoening bij oudere honden, namelijk een vertraagd werkende schildklier (hypothyreoïdie).

Osteopathie voor honden

Als holistisch gedragstherapeut zoek ik ook naar beperkingen in het bewegingsapparaat en het orgaansysteem. Osteopathie kan een hond met gewrichts- en orgaanproblemen helpen door beperkte structuren weer mobiel te maken, waardoor het lichaam zelfredzaam en vitaal wordt.

Wel of niet uw hond laten castreren of steriliseren

Mijn doel met dit artikel is om u te laten nadenken over de keuze om uw reu of teef al dan niet te laten castreren of steriliseren. 

Als u alleen denkt aan het gemak dat het u zal brengen, doet u wellicht uw hond tekort.

Het is belangrijk om de nieuwe inzichten en de mogelijke risico's van castratie en sterilisatie in overweging te nemen.

Het is begrijpelijk dat veel mensen ervoor kiezen om hun hond te laten castreren of steriliseren om verschillende redenen, zoals het voorkomen van ongewenste zwangerschappen, gedragsproblemen of gezondheidsproblemen.

Echter, met deze nieuwe informatie die naar voren komt uit wetenschappelijke studies, moeten we ons bewust zijn van de potentiële gevolgen en risico's van deze ingrepen.

Als uw dierenarts u aanraad om uw hond te laten castreren, vraag hem dan of hij deze wetenschappelijke studies bestudeerd heeft. Het is belangrijk om samen met uw geïnformeerde dierenarts de afweging te maken tussen de voordelen en nadelen, rekening houdend met de specifieke situatie en gezondheid van uw hond. Er zijn situaties waarin castratie of sterilisatie noodzakelijk kan zijn, zoals bij bepaalde medische aandoeningen. Maar het is ook belangrijk om te erkennen dat deze ingrepen niet zonder risico's zijn en mogelijk verband houden met een verhoogd risico op bepaalde vormen van kanker en andere gezondheidsproblemen.

Als holistisch gedragstherapeut ben ik me bewust van de mogelijke nadelige gevolgen van castratie en sterilisatie, vooral de verandering in gedrag en het horomonaal stelsel baren me zorgen.

Dus voordat u besluit om uw hond te laten castreren of steriliseren, raad ik u aan om de nieuwe inzichten te overwegen, de risico's af te wegen en een open en eerlijk gesprek te voeren met uw dierenarts. U en u alleen kunt de beste beslissing nemen voor de gezondheid en het welzijn van uw geliefde viervoeter door hem zo lang mogelijk intact te houden.

Veel plezier
Danny